Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej
W niektórych ściśle określonych przypadkach na przedsiębiorcę może zostać nałożona kara, którą jest zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Taka sankcja całkowicie uniemożliwia kierowanie własnym biznesem. Kogo może dotknąć to obostrzenie oraz jaki jest maksymalny wymiar czasowy tej kary? Wyjaśniamy!
Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej – podstawowe informacje
Metodą, która ma stanowić bezpośrednią reprymendę dla nieuczciwego przedsiębiorcy jest zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Przybiera on postać sądowego orzeczenia, które odgórnie zabrania zakładania, kierowania lub współprowadzenia własnej firmy. Niemożliwe jest też pełnienie roli zarządczej w innych przedsiębiorstwach ani prowadzenie działalności w postaci spółki cywilnej. Zakaz obejmuje również prowadzenie fundacji, stowarzyszeń oraz spółdzielni, oraz pełnienie funkcji pełnomocnika lub reprezentanta innych podmiotów gospodarczych.
„Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej uniemożliwia niemal wszelkie czynności związane z kierowaniem lub współkierowaniem biznesem. Umożliwia natomiast pracę na podstawie umowy o pracę oraz innych umów cywilnoprawnych” – podkreśla analityk finansowy z Aasa dla Biznesu.
Podstawą prawną, z której wynika zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, jest prawo upadłościowe, a konkretnie artykuł 373 tej ustawy.
Sąd może orzec pozbawienie na okres od jednego do dziesięciu lat prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub w ramach spółki cywilnej oraz pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego, członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia osoby […]
W dalszej części powyższego dokumentu znajdziemy informację dotyczącą dokładnych powodów, które mogą spowodować nałożenie na przedsiębiorcę takiej sankcji. Zaliczają się do nich:
- niezłożenie w odpowiednim czasie wniosku o upadłość lub celowe blokowanie oraz opóźnianie złożenia go;
- niewskazanie lub zatajenie majątku upadłego przedsiębiorstwa, jego dokumentów, ksiąg rachunkowych oraz wszelkiego rodzaju danych elektronicznych łącznie z zarchiwizowaną korespondencją;
- niszczenie lub przywłaszczanie sobie majątku upadłego przedsiębiorstwa;
- wszelkiego rodzaju inne niedopełnienia związane z powstaniem obowiązków w wyniku upadłości przedsiębiorstwa;
- świadome popełnienie przestępstwa gospodarczego.
Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej przez osobę fizyczną może zostać ogłoszony w przypadku, w którym zostanie wykazane przed sądem, że przedsiębiorca z premedytacją chciał dokonać oszustwa lub dopuścił się rażącego niedbalstwa. Przykładowo podmiot gospodarczy zakupił dany towar, wiedząc jednocześnie, że nie będzie w stanie za niego zapłacić i po jego otrzymaniu ogłosi swoją upadłość.
„Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej może zostać nałożony w wymiarze od jednego roku kalendarzowego do maksymalnie 10 lat. Długość kary ustalana jest bezpośrednio przez sąd, natomiast o jej srogości decyduje skala występku. Sankcja w wyższym wymiarze może spotkać przedsiębiorcę, który dopuścił się recydywy” – podkreśla ekspert z firmy Aasa, w której można otrzymać łatwy kredyt na dowolny, związany z prowadzeniem biznesu cel.
Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej skutki
Głównym skutkiem nałożenia sankcji tego typu jest całkowite uniemożliwienie prowadzenia firmy. Zadaniem tej kary jest bezpośrednia izolacja nieuczciwych przedsiębiorców od podmiotów działających zgodnie z literą prawa. Dodatkowo doszukiwać się można funkcji wychowawczej w narzędziu, jakim jest zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Skutki takiej sankcji są zazwyczaj bardzo dotkliwe – osoba, która zostanie nim dotknięta, zostaje niejako zmuszona do podjęcia pracy „na czyjś rachunek”, tracąc tym samym niezwykle cenne kontakty biznesowe. Często ich późniejsze odbudowanie staje się całkowicie niemożliwe nie tylko ze względu na piętno, jakim sam w sobie jest zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, ale także na czas trwania kary.
Orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej
Procedura związana z postępowaniem karnym, w wyniku którego zostanie nałożony zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, przebiega wieloetapowo. Po złożeniu zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa gospodarczego sąd rozpoczyna dochodzenie. W jego wyniku analizowane są wszystkie zgromadzone dowody, a następnie wydawana jest decyzja. Oskarżonemu zgodnie z prawem przysługuje możliwość odwołania się oraz wniesienia skargi kasacyjnej.
Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej a KRS
Po tym, jak sąd wyda orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, informacja o nim trafia do Krajowego Rejestru Sądowego. Wynika to bezpośrednio z ustawy o KRS. Ukarana osoba zostaje umieszczona w nim jako tak zwany dłużnik niewypłacalny. Dodawana jest również wzmianka dotycząca samego zakazu. Domyślnie nieuczciwy przedsiębiorca będzie figurował na takiej liście przez 10 lat. W przypadku, w którym okres kary jest krótszy niż 10 lat, to dana osoba będzie mogła ubiegać się o wykreślenie z KRS po minięciu sankcji.
Wniosek o zakaz prowadzenia działalności gospodarczej
Sankcja zabraniająca kierowania własną firmą może zostać orzeczona przez sąd w wyniku postępowania upadłościowego. Jednakże poszkodowana osoba (lub grupa osób) może również wypełnić i złożyć specjalny wniosek o zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Na jego podstawie sąd może wszcząć postępowanie karne względem nieuczciwego przedsiębiorcy.
Prowadzenie działalności gospodarczej pomimo zakazu
Zgodnie z przytoczonymi wcześniej informacjami, jeśli na przedsiębiorcę zostanie nałożona taka sankcja, to dalsze kierowanie własnym biznesem stanie się po prostu nierealne. Spółka lub firma zostanie w wyniku postępowania upadłościowego rozwiązana, a otworzenie kolejnej nie będzie możliwe. Prowadzenie działalności gospodarczej pomimo zakazu nieodłącznie wiązałoby się z działalnością „na czarno”, co samo w sobie jest sprzeczne z literą prawa. Jeśli jednak przedsiębiorca, na którego został nałożony zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, dalej próbowałby kierować własnym biznesem, to stanowiłoby to przestępstwo gospodarcze, za które grożą dotkliwe sankcje finansowe, a nawet kary pozbawienia wolności.